ޑިއުޓީ ޕްރޮސިކިއުޝަންއަކީ ޖިނާއީ މައްސަލަތަކުގެ ތަޙުޤީޤު ކުރިއަށްދާ ވަގުތު ތަޙުޤީޤުކުރާ އިންވެސްޓިގޭޓަރުންނާއި ޕްރޮސިކިއުޓަރުން މަޝްވަރާކުރުމަށް ޤާއިމުކޮށްފައިވާ ނިޒާމެކެވެ. މިއީ ތަޙުޤީޤު މަރުޙަލާގެ ބައެކެވެ.
ޤާނޫނުއަސާސީގެ 223 ވަނަ މާއްދާގެ (ރ) އާއި، ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ ޤާނޫނު (ޤާނޫނު ނަންބަރު: 2008/9) ގެ 15 ވަނަ މާއްދާގެ (ރ) ގެ ދަށުން "ޖިނާއީ ކުށެއް ކަމަށް ތުހުމަތުކުރެވޭ ޢަމަލުތަކާ ގުޅިގެން ބަލާ ބެލުންތަކާއި ހިންގާ ތަޙުޤީޤުތައް ބަލައި އެ ކަންކަން ހިންގަނީ ޤާނޫނާ އެއްގޮތަށްތޯ ބެލުން" އަކީ ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ މަސްޢޫލިއްޔަތުތަކާއި ބާރުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަމެކެވެ. އެހެންކަމުން، ޖިނާއީ ތަޙުޤީޤުތައް ހިންގަމުންދާ ވަގުތުވެސް ތަޙުޤީޤު ހިނގަމުންދަނީ ޤާނޫނާ އެއްގޮތަށްތޯ ބެލުމަކީ ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ މަސްޢޫލިއްޔަތުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަމެކެވެ.
ޑިއުޓީ ޕްރޮސިކިއުޝަން ނިޒާމަކީ ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްއާ މަތިކޮށްފައިވާ އިސްވެ ދެންނެވުނު މަސްޢޫލިއްޔަތުތައް އަދާކުރުމުގެ ގޮތުން ޤާއިމުކޮށްފައިވާ ނިޒާމެކެވެ.
ޑިއުޓީ ޕްރޮސިކިއުޝަން ކުރިއަށްދަނީ ތަޙުޤީޤު ހިންގަމުންދާ މަރުޙަލާގައެވެ. ތަޙުޤީޤީ އިދާރާއަކުން މައްސަލައެއް ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ އޮފީހަށް ހުށަހެޅޭނީ ޑިއުޓީ ޕްރޮސިކިއުޝަން މަރުޙަލާ ފުރިހަމަ ކުރުމަށްފަހުގައެވެ. މައްސަލައެއްގެ ޑިއުޓީ ޕްރޮސިކިއުޝަން ފެށުމަކީ މައްސަލަ ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ އޮފީހަށް ހުށަހެޅުމެއް ނޫނެވެ.
ޑިއުޓީ ޕްރޮސިކިއުޝަން ކުރިއަށްދާގޮތް
ތަޙުޤީޤީ އިދާރާއަކުން ޑިއުޓީ ޕްރޮސިކިއުޝަނަށް މައްސަލައެއް ތާވަލުކުރުމާއެކު އެ މައްސަލައަކަށް ޕްރޮސިކިއުޓަރަކު އައްޔަންކުރެވޭނެއެވެ. އަދި މައްސަލަ ތަޙުޤީޤުކުރާ ފަރާތުން ޑިއުޓީ ޕްރޮސިކިއުޝަން ސިސްޓަމަށް މައްސަލައިގައި އެހާތަނަށް ހޯދިފައިވާ އެންމެހައި ހެކިތަކާއި ލިޔުންތައް ޕްރޮސިކިއުޓަރ ބެއްލެވުމަށްޓަކައި އަޕްލޯޑްކުރާނެއެވެ. މި މަރުޙަލާގައި މައްސަލަ އޮންނާނީ އެ މައްސަލައެއް ތަޙުޤީޤުކުރަމުންދާ އިދާރާއެއްގައެވެ. މައްސަލައިގެ ލިޔުންތައް ޕްރޮސިކިއުޓަރ ދިރާސާކުރުމަށްޓަކައި ފޯރުކޮށްދެނީއެވެ.
ޑިއުޓީ ޕްރޮސިކިއުޝަން މަރުޙަލާގައި އެޅިދާނެ ފިޔަވަޅުތައް:
|
1. މައްސަލަ ބަލައިގަތުން |
މައްސަލަ އެކަށީގެންވާ މިންވަރަކަށް ތަޙުޤީޤުކުރެވިފައިވާނަމަ އަދި ދަޢުވާކުރެވޭ މިންވަރަށް ހެކި ޤަރީނާ ލިބިފައިވާނަމަ މައްސަލަ މި އޮފީހަށް ބަލައިގަތުމަށް ނިންމުން. |
މައްސަލަ މި އޮފީހަށް ހުށަހެޅުނުކަމަށް ބެލޭނީ ޑިއުޓީ ޕްރޮސިކިއުޝަން މަރުޙަލާގައި މައްސަލަ މި އޮފީހަށް ބަލައިގަތުމަށް ނިންމައި މައްސަލައިގެ ލިޔުންތަކުގެ އަސްލު (އިސްތިސްނާ ޙާލަތްތަކުގައި ކޮޕީ) މި އޮފީހަށް ލިބި މައްސަލަ އެންޓްރީ ކުރެވޭ ތާރީޚުން ފެށިގެންނެވެ. |
|
2. މައްސަލަ ޑިކްލައިން ކުރުން |
މައްސަލާގައި ޖިނާއީ ދަޢުވާއެއް ކުރުމުގެ މަސްލަޙަތު އޮތްކަމަށް ނުފެންނަނަމަ ނުވަތަ މައްސަލައިގައި ދަޢުވާކުރެވޭ މިންވަރަށް ހެކި ޤަރީނާ ލިބިފައިވާކަމަށް ނުފެންނަނަމަ އަދި އިތުރު ހެކި ހޯދިދާނެކަމަށް ނުބެލެވޭނަމަ މައްސަލަ ޑިކްލައިން ކުރުން. |
މައްސަލަ ޑިކްލައިން ކުރުމަށް މި އޮފީހުން ނިންމައިފިނަމަ މައްސަލައިގެ ތަޙުޤީޤު އެ ހިސާބުން ނިމި ތަޙުޤީޤީ އިދާރާގައި މައްސަލަ ފައިލްވީއެވެ. މައިގަނޑު ތިން ސަބަބެއްގެ މައްޗަށް މައްސަލަ ޑިކްލައިން ކުރެވެއެވެ. އެއީ: 1. ދަޢުވާކުރެވޭ މިންވަރަށް ހެކި ޤަރީނާ ލިބިފައި ނުވުން 2. ދަޢުވާކުރުމުގެ ޢާންމު މަސްލަޙަތު ނެތުން 3. އިޖުރާއީ ގޯހަކާހުރެ ދަޢުވާކުރުމަށް ހުރަސްއެޅުން |
|
3. އިޞްލާޙުކުރުމަށް ދެންނެވުން |
މައްސަލައިގެ ތަޙުޤީޤު އިތުރަށް ފުރިހަމަކުރަންޖެހޭނަމަ ނުވަތަ އިތުރު ހެކި ހޯދަންޖެހޭނަމަ އެކަންކަން ފާހަގަކޮށް އިޞްލާޙުކުރުމަށް ދެންނެވުން. |
މި އޮފީހުން ލަފާދޭ ކަންކަން އިޞްލާޙްކުރުމަށްފަހު އަލުން ޑިއުޓީ ޕްރޮސިކިއުޝަނަށް ތާވަލުކުރަންޖެހޭނެއެވެ. |
ޑިއުޓީ ޕްރޮސިކިއުޝަން މަރުޙަލާގައި ޤާނޫނުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ މުއްދަތު ގުނާނެ ގޮތް
1. ޑިއުޓީ ޕްރޮސިކިއުޝަންއަކީ ތަޙުޤީޤު މަރުޙަލާގެ ބައެއްކަމުން ޑިއުޓީ ޕްރޮސިކިއުޝަން މަރުޙަލާގައި ހިނގާ މުއްދަތު ގުނާނީ ތަޙުޤީޤު މުއްދަތުގެ ތެރެއިންނެވެ.
2. ޖިނާއީ އިޖުރާއަތުގެ ޤާނޫނު (ޤާނޫނު ނަންބަރު: 2016/12) ގެ 94 ވަނަ މާއްދާއާއި، ޓެރަރިޒަމް މަނާކުރުމުގެ ޤާނޫނު (ޤާނޫނު ނަންބަރު: 2015/32) ގެ 1-28 ވަނަ މާއްދާގައި "ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ އޮފީހަށް އެ މައްސަލައެއް ހުށަހެޅޭތާ 15 (ފަނަރަ) ދުވަހުގެ ތެރޭގައި އެ ދަޢުވާއެއް އުފުލަންވާނެ" ކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ. މި މާއްދާގައި ބަޔާންކުރާ "މައްސަލަ ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ އޮފީހަށް ހުށަހެޅުން" އަކީ، ޑިއުޓީ ޕްރޮސިކިއުޝަން މަރުޙަލާގައި މައްސަލަ ބަލައިގަތުމަށް ނިންމުމުން، މައްސަލައިގެ ލިޔުންތައް މި އޮފީހަށް ހުށަހެޅި އެންޓްރީ ކުރެވުމެވެ.
3. އެހެންކަމުން، ޖިނާއީ އިޖުރާއަތުގެ ޤާނޫނުގެ 94 ވަނަ މާއްދާއާއި، ޓެރަރިޒަމް މަނާކުރުމުގެ ޤާނޫނުގެ 1-28 ވަނަ މާއްދާގެ ބޭނުމަށްޓަކައި ދަޢުވާކުރުމަށް ލިބޭ 15 (ފަނަރަ) ދުވަހުގެ މުއްދަތު ގުނަން ފަށާނީ، މައްސަލައިގެ ޑިއުޓީ ޕްރޮސިކިއުޝަން މަރުޙަލާ ނިމި، މައްސަލަ ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ އޮފީހަށް ބަލައިގަތުމަށް ނިންމައި، މައްސަލައިގެ ލިޔުންތައް މި އޮފީހަށް އެންޓްރީކުރެވޭ ތާރީޚުން ފެށިގެންނެވެ.
4. ޤާނޫނުގައި ދަޢުވާކުރުމަށް ވަކި ޚާއްޞަ މުއްދަތެއް ކަނޑައެޅިފައި ނުވާނަމަވެސް ޑިއުޓީ ޕްރޮސިކިއުޝަން މަރުޙަލާގެ މުއްދަތު ގުނާނީ ތަޙުޤީޤު ކުރުމަށް ޤާނޫނުގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ މުއްދަތުގެ ތެރެއިންނެވެ.