ޢުންޞުރުގެ 5 ވަނަ ޢަދަދު

ފުލުހުންގެ ޚިދުމަތުން ކުރާ ޖިނާއީ މައްސަލަތައް ތަޙްޤީޤުކުރުމާބެހޭ މަސައްކަތް ހިނގާ ނުހިނގާގޮތް ބަލައި، އިޞްލާޙުކުރަންވީ ކަންކަން އެންގުމާއި، ފުލުހުން ނުބަލާ ދޫކޮށްލާ މައްސަލަތައް ބެލުމުގެ މަސްއޫލިއްޔަތާއި ޤާނޫނީ ދައުރު އޮތީ ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލަށެވެ. މިކަން ކަށަވަރުވަނީ، ދިވެހި ފުލުހުންގެ ޚިދުމަތުގެ ޤާނޫނުގެ 13 ވަނަ ބާބު ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ ދައުރަށް ޚާއްޞަކޮށްފައިވާތީއެވެ. އެޤާނޫނުގެ 72 ވަނަ މާއްދާ (ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ ދައުރު) ގައި، އެކަން ހިނގާންވީ ގޮތް އެބަ އޮތެވެ. އެމާއްދާ ބުނާ ގޮތުން، ފުލުހުން ލިޔުމުން އިރުޝާދަކަށް އެދުމުން، ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލް ލިޔުމުން ދޭ އިރުޝާދަކާ އެއްގޮތަށް ޢަމަލުކުރުމަކީ ފުލުހުންނަށް ޤާނޫނީ ގޮތުން ލާޒިމުކަމެކެވެ.

ޕީޖީ އޮފީހުގެ މަސައްކަތުގެ ގޮތުން، މިއޮފީހުން އެއްކޮށް ބަލަހައްޓާ މަޢުލޫމާތަކީ، ދައުލަތުގެ އެކި އިދާރާތަކުން ރައްޔިތުންނަށް ޚިދުމަތެއް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ބޭނުންޖެހޭ މަޢުލޫމާތުތަކެވެ. މިސާލަކަށް، ވަޒީފާއެއް ދިނުމަށްޓަކައި ކުށުގެ ރެކޯޑު ސާފުކުރުމާއި ވަޒީފާއަކުން މީހަކު ވަކިކުރުމުގެ ކުރިން އެމީހެއްގެ މައްޗަށް ތުހުމަތު ކުރެވިފައި އޮތް ކުށުގެ ބާވަތާއި ހެކިތައް ދެނަގަތުމާއި، ކޯޓުގައި މައްސަލައެއް ހިނގަމުންދާގޮތް ދެނެގަތުމަށްވެސް އިދާރާތަކުން މިއޮފީހާ ސުވާލުކުރެއެވެ. އެކަހަލަ ކޮންމެ ސުވާލަކާ ގުޅިގެން މިހާތަނަށް ޢަމަލުކުރާ ގޮތަކީ ސިޓީބިޓީ ބަދަލުކުރުމެވެ. ނަމަވެސް މިހާރު ޕީޖީ އޮފީހުގެ އޮންލައިން ޚިދުމަތްތަކުގެ ތެރޭގައި ގަވަރމަންޓް ސަރިވސްގެ ނަމުގައި ވަކި ޕޯޓަލެއް ޤާއިމުކޮށްފައިވާނެއެވެ. މިޕޯޓަލުގައި ދައުލަތުގެ ކޮންމެ އިދާރާއަކަށް ވަކި އެކްސެސްއެއް އޮންނާނީ ހަދައިފައެވެ.

މުޖުތަމަޢުގައި ހިމެނޭ ކުޑަކުދިންނަށް ނުރައްކަލެއްކަމަށް ވެދާނެ މީހުންގެ ކިބައިން، އެކުދިން ރައްކާތެރިކޮށް، އެގޮތުގައި އެ ރައްކާތެރިކަން ދެމެހެއްޓުމަށްޓަކައި، ކުޑަކުދިންނަށް ޖިންސީ ގޯނާކުރާ މީހުން، ކުށުގެ އަދަބުން މިންޖުވުމަށްފަހުވެސް ވަކިކަހަލަ ނިޒާމެއްގެ ތެރެއިން ބެލެހެއްޓެމުންދިއުމާއި އެ މީހުންގެ މަޢުލޫމާތު ހާމަކުރުން ޤާނޫނު ލާޒިމުކުރެއެވެ. މި އޮފީހުން މިނިސްޓްރީ އޮފް ޖެންޑަރއާ ގުޅިގެން ވާނީ މީގެކުރިން އެފަދަ މީހުންގެ މަޢުލޫމާތު ހާމަކުރަމުންދިޔަ ގޮތް އިތުރަށް ހަރުދަނާކޮށްފައެވެ.

ކުށް ސާބިތުވާ މީހާގެ ނަމާއި، އުމުރާއި، ދާއިމީ އެޑްރެހާއި، ފޮޓޯއާއި، ކުރި ކުށުގެ ބާވަތާއި، ކުށް ސާބިތުވި ތާރީޙާއި، ޙުކުމް ތަންފީޒްކޮށް ނިމޭ ތާރީޙާއި، ބަންދުގައި ހުރި މީހެއްނަމަ ބަންދުގައި ހުރި ތަނުގެ މަޢުލޫމާތު އޮޓަމެޓިކުން އަޕްޑޭޓްވާގޮތަށް މި އޮފީހުގެ "އާމަހި" ވެބްސައިޓުގައި މިހާރު ވާނީ ޝާއިޢުކޮށްފައެވެ.

ޖިނާއީ ކުށެއް ސާބިތުކުރުމަށްޓަކައި ދެކަމެއް ފުރިހަމަވާންޖެހެއެވެ. އެއީ ޢަމަލެއް ހިނގުމާއި، އެޢަމަލު ކުރުމުގެ ނިޔަތް އޮތުމެވެ. އެކްސިޑެންޓު ހިނގާ ވަގުތު އެއޮތީ ޢަމަލެއް ފުރިހަމަވެފައެވެ. ދެން އޮތީ ނިޔަތް ހޯދުމެވެ. ނިޔަތަކީ ހިތުގައި އޮންނަ އެއްޗެއްކަމުން ނިޔަތް ދެނެގަންނާނީ އެމީހަކު ޢަމަލުކުރި ގޮތުންނެވެ. އުޅަނދު ދުއްވުމުގެ ގަވާއިދާ ޚިލާފު ވުމަކީ އޭގެ ޒާތުގައި ފަރުވާކުޑަކުރުމެކެވެ. އަދި އިހުމާލެކެވެ. އެހިސާބުން ނިޔަތުގެ ރުކުންވެސް ޤާނޫނީ ގޮތުން ފުރިހަމަވީއެވެ.

މަގުމަތީގެ އެކްސިޑެންޓުތަކާއި ކަނޑުމަތީގެ އެކްސިޑެންޓްތަކުގައި އިހުމާލުވާ ފަރާތްތަކާ ދެކޮޅަށް މީގެ ކުރިންވެސް ޖިނާއީ އެކި ދަޢުވާތައް ކޮށްފައިވާނެއެވެ. އެކްސިޑެންޓެއްގައި މީހަކު މަރުވާ ޙާލަތުގައި، އިހުމާލު މަރުގެ ދަޢުވާއާއި، މުދަލަށް ގެއްލުންވާ ޙާލަތުގައި މުދަލަށް ގެއްލުން ދިނުމުގެ ދަޢުވާއާއި، މީހެއްގެ ޖިސްމަށް އަނިޔާއެއް ލިބިއްޖެނަމަ އަނިޔާއެއް ދިނުމުގެ ދަޢުވާ އުފުލާފައިވާނެއެވެ.

މުދަލާއި ފައިސާއާ ގުޅުންހުރި މައްސަލަތަކުގައި ޖިނާއީ ޢަދުލުގެ ނިޒާމުން އަޅާ ފިޔަވަޅުތަކާ ދިވެހިރާއްޖެއަށް ލިބޭ އިޤްތިޞާދީ އެހީތެރިކަމާ މާ ބޮޑު ގުޅުމެއް ނެތްކަމަށް ހީވިނަމަވެސް، ޙަޤީޤަތަކީ، ޖިނާއީ ތަޙުޤީޤުކުރުމާއި ދަޢުވާކުރުމުގެ ސިޔާސަތުތަކާއި، އަޅާ ފިޔަވަޅުތަކަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިޤްތިޞާދީ ތަރައްޤީއާ ސީދާގޮތުން ގުޅިފައިވާ، އޭގެ އަސަރު މުޅި ރާއްޖޭގެ އިޤްތިޞާދަށްކުރާ ކަމެއް ކަމެވެ.

މި މައްސަލާގައި ފުލުހުން ހިފަހައްޓަވާފައިވާ މުދާތަކުގެ ތެރޭގައި އެތައް ހާސް އެމެރިކާ ޑޮލަރުގެ އަގުބޮޑު ގަހަނާ، އަތް ދަބަސް، އަދި ފައިވާނުގެ އިތުރުން ގިނަ އަދަދެއްގެ ސެންޓް ފުޅިތައް ހުއްޓެވެ. މިތަކެތީގެ ޖުމްލަ އަގު 07 މިލިއަން ދިވެހި ރުފިޔާއަށްވުރެ ގިނަކަމަށް ލަފާކުރެވެއެވެ. އަދި ފުލުހުންގެ ބެލުމުގެ ދަށަށް ގެނެވިފައިވާ އެޕާޓްމަންޓަކީ 7.8 މިލިއަން ދިވެހި ރުފިޔާއަށް ގަނެފައިވާ ތަނެކެވެ. މި ތަނަކީ ކުށްކޮށްގެން ހޯދާފައިވާ ފައިސާއިން ގަނެފައިވާ ތަނެއްކަން މާލީ ލިޔުންތަކުން ތަޙުޤީޤަށް ކަށަވަރުކުރެވެއެވެ.

މިހާރު އޮތް އަމުރުގެ ދަށުން، މިތަކެތި ހިފެހެއްޓިފައި އޮތީ 1 އަހަރު ދުވަހުގެ މުއްދަތަށެވެ. ނަމަވެސް، މި މައްސަލައިގައި ކޮށްފައިވާ ދަޢުވާތަށް ސާބިތުވެއްޖެނަމަ މިހާރު ހިފެހެއްޓިފައިވާ މުދާ ދައުލަތަށް ނަގައި، އެމުދާ ވިއްކާލައިގެން ގެއްލުން ލިބުނު މީހުންނަށް އެމީހުންގެ ފައިސާއިން ބައެއް ވިޔަސް ރައްދުކުރުމުގެ ފުރުޞަތު އޮންނާނެއެވެ.